Przy planowaniu budowy tarasu musimy odpowiedzieć sobie na podstawowe pytania:
- jego lokalizacja (w jakiej porze dnia będzie użytkowany)
- rodzaj podłoża
- konstrukcja tarasu
- kształt tarasu.
W większości lokalizację tarasu ułatwia nam posadowienie domu jak również i rozkład dnia jego mieszkańców. Tak więc tarasy w większości lokalizuje się o strony południowe lub południowo-zachodniej w otoczeniu roślin i krzewów światłolubnych.
W planowania budowy tarasu będącego przedłużeniem budynku mieszkalnego jedną z najważniejszych kwestii jest jego posadowienie około 3-5 cm poniżej progu drzwi balkonowych oraz rodzaj materiałów planowanych do jego budowy.
Posiadamy następujące możliwości konstrukcyjne budowy tarasów:
- na gruncie:
a) nasyp
b) ruszt stalowy/drewniany
c) na utwardzonym podłożu/wylewce betonowej
- na płycie betonowej podpiwniczonej części budynku
- na dach odwróconym.
Materiałem wykończeniowym mogą być:
- kostka brukowa/ płyty betonowe
- kamień dekoracyjny
- płytki ceramiczne
-drewno / drewno kompozytowe.
Konstrukcja tarasu zależy od tego czy wznosimy go na stropie pomieszczenia ogrzewanego czy też bezpośrednio na ziemi. W pierwszym przypadku należy bezwzględnie pamiętać o izolacji i hydro-izolacji, której nie wolno nam uszkodzić przy budowie tarasu.
W drugim przypadku mamy możliwość wyboru kilka rodzajów konstrukcji.
Taras beton jest najbardziej popularny ( nie wymaga hydro-izolacji ani zbrojenia), daje szerokie możliwości wykończenia jego powierzchni, a na podbudowę możemy użyć zbędne pozostałości „gruzu budowlanego” po ówczesnym usunięciu wierzchniej warstwy ziemi. Jednakże jego faktyczny koszt takiej podbudowy tarasu oscyluje w granicach 40-60 zł za 1 m2
Na etapie jego projektowania należy pamiętać o jego dylatacji i spadkach powierzchni zapewniające odwodnienie powierzchni min. 2 % spadku.
Jako jedyny producent Moeller oferuje deski kompozytowe pełne umożliwiające ułożenie tarasu w całkowitym poziomie ( masiv i massiv XL gładkie).
Odprowadzenie nadmiaru wody z takiej deski następuję między szczelinami.
W przypadku zastosowania desek typ Eleganze lub konkurencyjnych komorowych zawsze musimy przewidzieć 2 % sadek na zewnątrz tarasu.
Taras z drewna kompozytowego posiada lekką konstrukcję nośną połączoną z punktowymi fundamentami lub zabetonowanymi w ziemi kotwami ( szczególnie jeżeli konstrukcja nośna wykonana jest z aluminiowych legarów.
Natomiast drewno ( nawet gatunki egzotyczne) nie może mieć bezpośredniej styczności z gruntem ponieważ zawilgocenie gruntu przeniesie się na nie ,powodując wypaczenia, butwienie czy ich gnicie.
Projektując kształt tarasu, należy uwzględnić jego wysokość nad gruntem, konieczność budowy stopni schodów i połączeń ze ścieżkami ogrodowymi. Jeżeli wysokość tarasu wynosi ponad 17 cm ponad powierzchnię ogrodu, skazane jest zaprojektowanie stopni.
Na etapie projektu decydujemy również o materiałach wykończeniowych tarasu.
Wybierając gatunek drewna deski tarasowej lub dobrą deskę kompozytową należy wziąć pod uwagę grubość desek , ich kolor , rodzaj ryflowania oraz ich długość. Producenci desek kompozytowych oferują je w długościach od 3 m - 7 metrów ( rosnących co 50 cm) produkt naturalny sprzedawany jest w długościach do 3 metrów.
Dużą różnicę poziomów między podłogą parteru a ogrodem można zniwelować, podnosząc teren przy ścianie domu i kształtując wzniesienie od strony planowanego tarasu. Jeżeli przynajmniej z jednej strony jest miejsce na uformowanie łagodnego kilku- lub kilkunastoprocentowego spadku, problem jest rozwiązany w najlepszy możliwy sposób – będzie można zejść z tarasu do ogrodu bez stromych schodów, a zarazem skorzystać z największej zalety wysokiego tarasu - widoków otoczenia z góry.
Jeżeli zdecydujecie się Państwo na drewno kompozytowe to możliwości w jego ułożeniu są następujące:
- prostopadle do budynku ( szybki odpływ wody po części ryflowanej)
- równolegle do budynku ( deska massiv i massiv XL tam gdzie taras wykończony jest stopniami a woda spływa szczelinami między deskami)
- pod kątem do budynku
W zależności od przewidzianego kierunku ułożenia desek należy tak zamontować legary by stworzyć całość w formie kratownicy np. deski ułożone prostopadle do budynku – legary równolegle. Przy projekcie tarasu w formie litery „ L” wzdłuż budynku deski w większości układa się prostopadle do jego ścian a linię łączącą obie powierzchnie uzyskuje się poprzez cięcie desek pod żądanym kątem ( na linii styku należy przewidzieć dodatkowe legary).
Legary tarasowe z kompozytu 80 x 35 mm są elementami samonośnymi układanymi co 55 cm . Legar wysoki z aluminium 70 x 80 mm umożliwia rozstaw punktów jego podparcia co 120 cm przy zachowaniu wspomnianej już odległości miedzy legarami co 55 cm.
Montowane do : wsporników, kotew o regulowanej wysokości, kątowników lub bloczków betonowych wymagające punktowego podparcia co 60 cm.
Na tym etapie bardzo ważne jest odpowiednie wypoziomowanie legarów.
Na tarasach betonowych gdzie inwestor przewidział zbyt małą odległość do progu balkonowego lub dokonuje wymiany nawierzchni z płytek ceramicznych należy zastosować legar niski o wysokości 17mm x 55mm montowany do oczyszczonego podłoża tak by umożliwiał swobodny odpływ wody na zewnątrz.
To zależy od domu i ukształtowania terenu. Na pewno wyznaczenie poziomu tarasu jest ważną decyzją i wpłynie na to, w jaki sposób będzie wykorzystywany i czy będzie dobrze służył mieszkańcom.
W ciasnej zabudowie trzeba będzie uniemożliwić spływanie wody z naszego terenu na posesję sąsiada i skierować ją do miejsca na własnej działce, gdzie zostanie wchłonięta przez przepuszczalne warstwy gruntu. Nowym nasypem nie należy przykrywać warstwy urodzajnej. Przystępując do jego formowania, pamiętajmy zawsze o zebraniu z miejsca lokalizacji tarasu warstwy 30 centymetrowej humusu.
Taras o konstrukcji z płyty ułożonej na gruncie jest zazwyczaj dostępny z parteru usytuowanego w niewielkiej odległości nad ziemią. Na zagęszczonej mechanicznie podsypce z piasku lub żwiru o gr. 20-30 cm układa się podkład z betonu C8/10, najczęściej o gr. 10 cm. Na takim podkładzie wykonuje się żelbetową płytę ze spadkiem minimum 1% w kierunku od domu.
Należy pamiętać o dylatacji płyty tarasu od budynku przekładkami styropianowymi o gr. 2 cm. Pod płytą żelbetową wskazane jest zastosowanie folii. Ograniczeniem płyty mogą być ścianki tarasu wylewane z betonu lub murowane z bloczków betonowych na zaprawie cementowej. Jeżeli z tarasu na płycie prowadzą do ogrodu schody, najczęściej również wykonuje się je z betonu zbrojonego, na podbudowie ze żwiru. Jest to konstrukcja dość pracochłonna i mało odporna na błędy wykonawcze, dlatego obecnie coraz częściej tarasy w poziomie terenu lub nieznacznie wyniesione ponad teren wykonywane są jako konstrukcje gruntowe.
Możemy usytuować taras na poziomie pośrednim między terenem a mieszkaniem. Szukając właściwej rzędnej, nie próbujmy opuszczać go zbyt nisko, bo dla jego użyteczności ważniejsza jest dostępność z mieszkania niż zrównanie go z terenem. Czasem wystarczy obniżyć taras o wysokość kilkunastocentymetrowego progu w drzwiach. Korzystnie jest usytuować go mniej więcej 45 cm niżej niż parter – to oznacza 3 wygodne schodki. Jeśli odsuniemy je o 0,5 m od drzwi, poziom progu drzwi tarasowych może przy ścianie domu przejść w powierzchnię wygodnego siedziska.
Obniżanie tarasu o więcej niż 3 stopnie poniżej parteru nie jest godne polecenia. Z salonu będziemy widzieć tylko głowy osób na tarasie. W szczególnych przypadkach dobrym rozwiązaniem jest budowa tarasu na dwóch poziomach połączonych stopniami schodów. Na górnym możemy wówczas urządzić letnią jadalnię, a dolny przeznaczyć na leżakowanie. Takie rozdzielenie może być bardzo malownicze i skutecznie wiązać dom z ogrodem.
Planując schody do ogrodu, zadbaj o to, aby nie akcentowały wyniesienia domu. Łatwiej to zrobić, gdy prowadzi się je z boku, wzdłuż ściany, niż gdy są na osi wejścia. Schody poprowadzone na osi wyjścia na taras są bardzo wyeksponowane. Jeżeli składają się z 5-6 stopni, mogą wyglądać monumentalnie, co jest pożądane w barokowej willi, ale nie zawsze w zwykłym domu jednorodzinnym. Podkreślą one wyniesienie domu ponad teren.
Wysokie schody powinny być zabezpieczone balustradami. Budując schody wzdłuż elewacji, możemy przynajmniej z jednej balustrady zrezygnować – ściana będzie wystarczającym zabezpieczeniem. Warto tak zaplanować stopnie schodów, aby przyjemnie łączyły dom z ogrodem. Mogą być ławami do siedzenia lub podestami na donice kwiatowe. Schody terenowe starajmy się robić dużo łagodniejsze niż te wewnątrz mieszkania. Wygodne stopnie takich schodów mają nie mniej niż 35 cm długości i nie więcej niż 15 cm wysokości.
